Co to jest WCAG? Przewodnik po standardach dostępności cyfrowej

Dostępność cyfrowa to dość popularny od jakiegoś czasu temat. I bardzo dobrze! Barier cyfrowych w internecie niestety cały czas jest bardzo dużo. Zmiany wprowadzane w tym zakresie są pierwszym krokiem w dobrą stronę.

To nie są wymagania tylko dla osób z różnymi niepełnosprawnościami i specjalnymi potrzebami. To zmiany, które ułatwią życie nam wszystkim.

Co oznacza tajemniczy skrót WCAG? Czym jest dostępność cyfrowa i jak wygląda w praktyce? Zebraliśmy dla Ciebie najważniejsze informacje.

Co oznacza WCAG?

W myśl zasady od ogółu do szczegółu, na początek trochę teorii.

WCAG, czyli Web Content Accessibility Guidelines, to międzynarodowy zestaw konkretnych wytycznych opracowanych przez World Wide Web Consortium (W3C) w sprawie dostępności stron internetowych oraz szeroko rozumianych treści cyfrowych.

Określa on wymagania, jakie muszą spełniać serwisy WWW, aplikacje i materiały publikowane online, aby były możliwe do odbioru dla wszystkich użytkowników, niezależnie od ich potrzeb i ograniczeń. W dużym uproszczeniu – chodzi o równy dostęp. Żebyśmy wszyscy mogli z treści cyfrowych korzystać na takim samym poziomie.

WCAG pełni rolę globalnej podstawy prawnej i technicznej, na której opierają się regulacje dotyczące cyfrowej dostępności w wielu krajach, zapewniając jednolite zasady projektowania i udostępniania treści.

Jeżeli potrzebujesz Audytu WCAG – przejdź na naszą stronę AUDYT DOSTĘPNOŚCI WCAG.

Web Content Accessibility Guidelines – znaczenie dla społeczeństwa

Te standardy mogą się kojarzyć w pierwszej kolejności z osobami z niepełnosprawnościami. To ważne, żeby wybrzmiało, że nie do końca tak jest. Chodzi o specjalne potrzeby wszystkich nas, a te mogą być różne. Osoby starsze, z niedosłuchem, z różnymi nadwrażliwościami.

Opracowane standardy mają ogromne znaczenie dla całego społeczeństwa. Oczywiście, że dostępność cyfrowa dostrzega specjalne potrzeby różnych osób, które do tej pory były ignorowane. W praktyce jednak zyskują wszyscy użytkownicy. Dzięki standardom WCAG witryny internetowe stają się bardziej intuicyjne, czytelne i szybciej reagujące, a ich funkcjonalność wzrasta.

Eksperci podkreślają, że dostosowanie treści i interfejsów do potrzeb odbiorców, w tym stosowanie prostszego języka i przejrzystych rozwiązań, zwiększa możliwość korzystania z usług online dla każdego, niezależnie od wieku, umiejętności technicznych czy ograniczeń fizycznych. Zasady dostępności bez dwóch zdań powinny być fundamentem jakości i użyteczności współczesnych serwisów cyfrowych.

Poziomy zgodności według wytycznych WCAG

Poziomy zgodności, czyli taka skala, która określa, w jakim stopniu strona internetowa lub aplikacja spełnia wymagania dostępności. Aktualnie obowiązująca wersja WCAG 2.1 definiuje trzy stopnie zgodności:

• Poziom A – minimalny zakres spełnienia wytycznych, obejmujący rozwiązania niezbędne do podstawowego korzystania z treści przez osoby ze specjalnymi potrzebami. Brak realizacji tego poziomu skutkuje realnymi barierami w odbiorze informacji.
• Poziom AA – oznacza spełnienie szerszego zakresu kryteriów dostępności, między innymi dotyczących czytelnej nawigacji, kontrastu, struktury nagłówków czy obsługi klawiaturą. Jest uznawany za poziom zapewniający dostępność w stopniu praktycznym i zgodnym z przepisami prawa.
• Poziom AAA – najwyższy stopień zgodności (rekomendowany i pożądany – starajmy się dla naszych odbiorców :)) zakładający realizację wszystkich wymagań, w tym nowych kryteriów zwiększających komfort odbioru treści, Nie jest zwykle wymagany prawnie, lecz stanowi kierunek rozwoju dostępności i najlepszych praktyk.

Ten podział jest naprawdę spoko drogowskazem. Pozwala firmom i instytucjom dość precyzyjnie określić, na jakim etapie wdrażania dostępności się znajdują oraz jakie elementy należy uzupełnić, aby osiągnąć pełną zgodność ze standardami.

Czym w praktyce jest dostępność cyfrowa?

Pojawiło się to już wyżej, ale w praktyce chodzi o równość. Musisz pamiętać, że to nie jest tylko wyświechtany frazes. W końcu mamy czasy, w których potrzeby wcale nie takich mniejszości są dostrzegane.

Umówmy się, żyjemy w dobie cyfryzacji. Mnóstwo sfer naszego życia zostało przeniesionych do internetu i aplikacji mobilnych. Dlaczego ktokolwiek miałby nie mieć możliwości odnajdywania się w tym świecie? Zatem w praktyce dostępność cyfrowa, to tworzenie w cyfrowym świecie miejsc przyjaznych dla wszystkich.

Spójrz na przykłady rozwiązań, które wynikają z zaleceń WCAG i pokazują szeroki zakres wsparcia:

• możliwość pełnej obsługi interfejsu za pomocą klawiatury,
• odpowiedni kontrast tekstu i tła dla osób z trudnościami wzrokowymi,
• opcja wyłączenia migotania i animacji dla użytkowników wrażliwych sensorycznie,
• teksty pisane prostym językiem, co wspiera zarówno osoby starsze, jak i neuroatypowe,
• umożliwienie nawigacji w serwisie na różnych urządzeniach poprzez responsywny design,
• spójna i przewidywalna struktura, która ułatwia orientację w treści.

Czy zasady dostępności cyfrowej dotyczą tylko instytucji publicznych?

Podmiot publiczny to między innymi państwowe jednostki organizacyjne, jednostki samorządu terytorialnego oraz inne podmioty posiadające osobowość prawną, w których organ nadzorczy ma prawo powoływać więcej niż połowę składu organu nadzorczego lub które są finansowane ze środków publicznych.

W praktyce prawny obowiązek zapewnienia dostępności cyfrowej spoczywa na instytucjach publicznych oraz na części firm prywatnych — np. sklepy internetowe, dostawcy usług cyfrowych. Jednak wdrażanie standardów dostępności (np. zgodnych ze wskazówkami zawartymi w wytycznych) staje się coraz częściej postrzegane jako dobra praktyka oraz element jakości usług cyfrowych również w mniejszych przedsiębiorstwach.

Jednocześnie eksperci podkreślają, że wdrażanie standardów WCAG staje się coraz częściej elementem wpływającym na ocenę jakości usług oraz oczekiwaną normą w projektowaniu rozwiązań cyfrowych.

Standardy dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych i innych firm

Standardy dostępności cyfrowej określają, w jaki sposób usługi technologii informacyjnych — w tym strony www i aplikacje mobilne — powinny być projektowane i udostępniane w postaci elektronicznej, aby mogły z nich korzystać wszystkie osoby. Wymogi te oparte są na standardzie WCAG i obejmują elementy, które muszą zostać spełnione, aby zapewnić pełną dostępność cyfrową.

Przykłady zasad i funkcji wdrażanych w praktyce:

• Zapewnienie obsługi treści czytników ekranowych oraz czytników ekranu dla osób niewidomych lub słabowidzących.
• Tworzenie alternatywnych opisów dla treści nietekstowych.
• Możliwość zmiany układu i zmieniają kolory w celu poprawy kontrastu dla osób z zaburzeniami wzroku.
• Projektowanie tak, aby nowe elementy i nowe funkcje były intuicyjne i przewidywalne.
• Zastosowanie prostego języka i klarownej nawigacji, co ułatwia korzystanie osobom z trudnościami poznawczymi.
• W przypadku sklepów internetowych – zapewnienie możliwości wyboru i zakupu produktów w sposób w pełni dostępny dla wszystkich użytkowników, w tym korzystających z technologii wspomagających.

Dostępność cyfrowa a potrzeby osób z niepełnosprawnościami

Dostępność cyfrowa oczywiście powstała poniekąd w celu zaspokajania potrzeb wszystkich osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności. Osób niewidomych, z ograniczeniami ruchowymi, niesłyszących.

Zależy mi jednak, żeby ukazać szerokie spektrum tej dostępności. Sam zobacz:

– Osoby starsze wiele lat doświadczały wykluczenia cyfrowego. Chcą wiedzieć, jak odnaleźć się w sieci, ale strony były dla nich w ogóle nieprzystępne.
– Serwisy internetowe w wielu przypadkach były zbyt trudne w obsłudze dla osób z trudnościami poznawczymi.
– Kolorowe strony internetowe były zbyt stymulujące dla użytkowników neuroatypowych.

Zatem dostępność cyfrowa odpowiada na specjalne potrzeby wszystkich. Są to zmiany treści internetowych o charakterze powszechnym. A kryteria sukcesu? To po prostu równy dostęp dla wszystkich.

Z czym wiąże się brak zapewnienia dostępności cyfrowej?

Już wiesz, jak istotne są standardy WCAG. Pamiętaj przy tym, że brak zgodności z tymi standardami niesie ze sobą konsekwencje w kilku obszarach:

• Prawne – instytucje publiczne, np. urzędy miast i urzędy wojewódzkie mogą być narażone na skargi skierowane przez osoby prawne, kontrole lub postępowania administracyjne, jeśli ich strony i aplikacje nie spełniają wymogów dostępności.
• Dostępność usług – użytkownicy z niepełnosprawnościami, osoby starsze czy osoby z zaburzeniami poznawczymi mogą mieć ograniczoną możliwość korzystania z treści i usług online. Realnie tracisz w ten sposób klientów.
• Wizerunek i reputacja – niedostosowane serwisy negatywnie wpływają na wizerunek marki, pokazując brak troski o pełny dostęp dla wszystkich odbiorców.
• Efektywność komunikacji – brak dostępności utrudnia korzystanie z informacji, formularzy i nowych usług cyfrowych, co może prowadzić do frustracji użytkowników i spadku satysfakcji z korzystania z serwisów.
• Konsekwencje finansowe dla podmiotów publicznych – kara za brak zapewnienia dostępności cyfrowej może sięgnąć do 10 000 zł.

Eksperci podkreślają, że konsekwencje niedostosowania są wielowymiarowe – obejmują aspekty prawne, społeczne i biznesowe. Chcę podkreślić, że przestrzeganie standardów WCAG powinno być nie tylko obowiązkiem, ale też elementem dobrej praktyki i budowania pozytywnego wizerunku.

Zadbaj o wszystkich swoich potencjalnych klientów i stwórz razem z nami stronę, która spełni wszystkie standardy dostępności cyfrowej!

Jeśli potrzebujesz pomocy w tworzeniu serwisu, który będzie w pełni dostępny dla wszystkich użytkowników – jesteśmy tu, aby Cię wspierać.

Projektujemy strony www zgodnie ze standardami WCAG, dbając o czytelność, intuicyjną nawigację i wygodę korzystania na każdym urządzeniu.

Twoja strona internetowa może być miejscem, z którego każdy klient będzie mógł korzystać bez barier, a Twoja marka zyska reputację odpowiedzialnej i przyjaznej dla wszystkich odbiorców. Stwórz z nami przestrzeń cyfrową, w której nikt nie poczuje się wykluczony!

Najczęściej zadawane pytania